"ฝันกลางวัน" หรือ Daydream ในมุมมองวิชาจิตวิเคราะห์อธิบายว่า ฝันกลางวัน เป็นกระบวนการหรือกลไกทางจิตอย่างหนึ่ง ที่ช่วยประคับประคองชั่วคราว เพื่อไม่ให้จิตของเราเจ็บปวดเกินไป การที่ต้องเผชิญกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งทั้งหมด ก็อาจทำให้จิตใจว้าวุ่น ถ้าไม่อาจแก้ไขปัญหาได้ในเวลาอันสมควร ก็ทำได้แค่ต้องทนมันต่อไป
ในระหว่างวันที่จิตของเราว้าวุ่น การ "ฝันกลางวัน" ก็ช่วยเยียวยาจิตใจได้บ้าง แม้จะไม่ได้ผลสมบูรณ์แบบนัก แต่ก็ยังดีกว่าต้องปล่อยให้ชีวิตว้าวุ่นต่อไปจนกลายเป็นเรื้อรัง
การเข้าสู่ Default Mode (สถานะค่ากลาง) ซึ่งเชื่อมโยงกับสมองบางส่วนที่สั่งการให้ เปิด-ปิด กิจกรรมประสาททางสมอง ที่เกี่ยวกับประสบการณ์และความทรงจำ ถ้าเราใช้ ฝันกลางวัน อย่างเข้าใจ ความคิดลมๆ แล้งๆ ก็อาจนำไปสู่วิธีแก้ปัญหาที่คาดไม่ถึงและทำให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ด้วย
ส่วนใหญ่นักคิด นักประดิษฐ์ก็แก้ปัญหายากๆ ด้วย "Eureka moment" (อ๋อ! รู้แล้ว) โดยปล่อยให้สมองไม่ต้องคิดหรือโฟกัสในสิ่งที่กำลังทำอยู่
เมื่อพูดถึงการฝันกลางวัน แทบปฎิเสธไม่ได้เลยว่า ตัวเราก็เคยหลงอยู่ในห้วงของเวลาการฝันกลางวันนี้เหมือนกัน ซึ่งความน่าอัศจรรย์ของภาวะนี้ ทำให้นักจิตวิทยาและนักประสาทวิทยาต่างให้ความสนใจที่จะค้นหาคำตอบ แม้ว่านักวิจัยบางรายก็วิเคราะห์ว่าเป็นเพียงความฟุ้งซ่าน ไร้สาระ แต่ก็ยังมีนักวิจัยบางกลุ่มที่พบว่า การฝันกลางวันนั้นก็มีประโยชน์ต่อมนุษย์ด้วยเหมือนกัน
Dr. Muireann Irish นักประสาทวิทยา ได้บอกไว้ว่า การฝันกลางวันเป็นการใช้สมองอย่างหนัก เพราะไม่เพียงคิดถึงเรื่องราวในอดีตหรือ ณ ปัจจุบัน แต่ยังจินตนาการไปถึงอนาคต การใช้พลังความคิดที่ซับซ้อนยิ่งกว่าระบบคอมพิวเตอร์มากขนาดนี้นี่แหละ ที่ช่วยให้เราได้บริหารสมอง...ลดความเสี่ยงภาวะสมองเสื่อมได้ด้วย
อ้างอิง
1. ฝันกลางวัน, กิติกร, คอลัมน์ มุมจิตวิทยา, มติชนสุดสัปดาห์, 3 สิงหาคม พ.ศ. 2555, ปีที่ 32, ฉบับที่ 1668, หน้า 76, http://botkwamdee.blogspot.com/2012/09/1263.html
2. 'ฝันกลางวัน' พฤติกรรมนี้ มีอะไรดีๆ กว่าแค่การฟุ้ง, MANEERAT, 23 MAY 2019, https://www.healthaddict.com/content/
3. จินตนาการของมนุษย์ล้วนเตลิดไปไกล แต่หาใช่ไร้แก่นสาร, Advertorial Team, 21 December 2017, https://thematter.co/brandedcontent/imagination-and-human/